13 grudnia 2007

W 2007 i 2008 roku Forum Kultury Przestrzeni podjęło się organizacyjnego wsparcia międzynarodowych warsztatów planistycznych Stadslab, European Urban Design Laboratory dla przyszłych profesjonalistów. Organizatorem warsztatów był Fontys University z Tilburga (miasta partnerskiego Lublina w Holandii) a lubelskimi partnerami – Politechniką Lubelską i Urzędem Miasta. Prezentacja rezultatów pierwszej edycji – poświęconej zrównoważonemu projektowaniu obszarów przemysłowych i poprzemysłowych, często w sąsiedztwie terenów zielonych – odbyła się 13 grudnia 2007 roku w Bramie Grodzkiej. Pdf broszury podsumowująca:

Link do materiałów z edycji 2008:

 

Marcin Skrzypek


 

Program i uczestnicy podsumowania Stadslab 2007

13 grudnia 2007, czwartek:

  • 10:00 – konferencja prasowa w Ratuszu
  • 14:00 – oficjalna prezentacja projektu w Trybunale Koronnym z udziałem przedstawicieli Urzędu Miasta Lublin i Tilburga (Ruud Vreeman, burmistrz Tilburga; Gerard Hauser, radny Miasta Tilburga i Marc Glaudemans, dziekan Akademii Architektury i dyrektor Stadslab)
  • 17.00 – otwarta prezentacja w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” w ramach Forum Kultury Przestrzeni, jako kolejny etap otwartej debaty o przestrzeni i rozwoju Lublina.

Osoby z Lublina biorące udział w projekcie:

  • Natalia Przesmycka (Politechnika Lubelska)
  • Joanna Mużykowska (Urząd Miejski)
  • Bartłomiej Kwiatkowski (Politechnika Lubelska)
  • Paweł Oroń (Urząd Miejski)

 

Wprowadzenie z zaproszenia

Co to jest Stadslab? Jest to międzynarodowy projekt edukacyjno-badawczy dotyczący średnich miast nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej. To właśnie w nich dokonują się obecnie najbardziej dynamiczne zmiany decydujące o jakości i żywotności rozwoju gospodarczego tych krajów. Projekt polega na opracowaniu przez specjalistów wizji urbanistycznej lub strategicznego planu rozwoju dla konkretnego miasta z tej grupy. Za przedmiot opracowań do Stadslab 2007 został wybrany Lublin jako miasto stojące obecnie przed poważnymi wyznaniami związanymi z przekształceniami infrastruktury, gospodarki i zmianami w przestrzennej tkance miasta, a także z racji kontaktów partnerskich między Tilburgiem a Lublinem.

Korzyści płynące z uczestnictwa w Stadslab to przede wszystkim opracowanie przez zachodnich specjalistów analiz i perspektyw rozwoju miasta, które mogą zostać wykorzystane przez Lublin w praktyce. Drugą korzyścią jest podniesienie kwalifikacji pracowników Urzędu Miasta i Politechniki Lubelskiej biorących udział w projekcie.

Stadslab funkcjonuje przy Akademii Architektury i Urbanistyki Uniwersytetu Fontys w Tilburgu. Partnerami projektu są Miasto Lublin oraz Katedra Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Politechniki Lubelskiej.

Oczekiwania władz miasta – dotyczą nie tyle gotowych propozycji zmian w Lublinie, ile raczej konfrontacji z obrazem naszego miasta „z zewnątrz”, z kryteriami rozwoju stosowanymi w Holandii i innych krajach europejskich. Ważne jest też praktyczne zetknięcie z metodami prac planistycznych i projektowych stosowanymi w innych krajach europejskich, zwłaszcza w okresie znaczących zmian metodologicznych wywołanych presją cywilizacyjną XXI wieku. Prezentacja projektu Stadslab pokaże jak Lublin może być postrzegany w Europie i stanowić będzie inspirujący wkład do dyskusji o dalszym rozwoju miasta.

Przebieg i cele Stadslab 2007. Projekt składał się z dwóch semestralnych etapów. Pierwszy z nich obejmował m.in. cztery tygodniowe sesje, z których ostatnia – grudniowa – zakończyła się czwartkową prezentacją. Była ona skierowana do doświadczonych (min. 5 lat praktyki) architektów i urbanistów zajmujących się planowaniem miast. Wspólnie z lubelskimi architektami i planistami przestrzennymi stworzyli oni 4 zespoły tematyczne obejmujące 4 zagadnienia:

  • morfologię, czyli strukturę funkcjonalno-przestrzenną miasta – z uwzględnieniem aspektów ekonomicznych
  • obszary zieleni jako narzędzie kształtowania i podnoszenia walorów estetycznych i jakości życia w mieście
  • infrastrukturę techniczną, a zwłaszcza układ obsługi komunikacyjnej i zintegrowany system komunikacji publicznej
  • sugestie dotyczące kierunków budowania oferty kulturalnej

oraz 4 obszary Lublina wybrane ze względu na duże prawdopodobieństwo ich znacznych przekształceń w perspektywie kilkunastu lat:

lublin

  • okolice doliny Bystrzycy od al. Jana Pawła II do ul. Rusałka (m.in. tereny przemysłowe, dworzec PKP, park Ludowy, stadiony)
  • tereny przemysłowe i wojskowe miedzy ul. Diamentową, Kruczkowskiego i Krochmalną
  • tereny przemysłowe we wschodniej części miasta (dawny Ursus, tereny w obrębie Specjalnej Strefy Ekonomicznej, PKP)
  • okolice al. Spółdzielczości Pracy i Elizówki

Dobre plany i wizje rozwoju nie dotyczą tylko stanu obecnego czy doraźnych potrzeb inwestycyjnych miasta, lecz uwzględniają nowoczesne trendy i tendencje w kształtowaniu przestrzeni miejskich. Obejmuje to również przewidywaną wymianę funkcji w już istniejących oraz potencjalnych obszarach zdegradowanych. Do takich trendów i zmian należą np.:

  • otwieranie miast na doliny rzek poprzez tworzenie przestrzeni publicznych przyjaznych mieszkańcom
  • przeobrażenia sfery gospodarczej w kierunku nowoczesnych technologii (które wymagają mniej miejsca i emitują mniej zanieczyszczeń niż klasyczny przemysł)
  • efektywniejsze zagospodarowanie terenów kolejowych (zwłaszcza tych zlokalizowanych w centrum)
  • myślenie o przeobrażeniach przestrzeni miast w kategoriach zmian wieloetapowych, a nie jednorazowych
  • racjonalne wykorzystywanie przestrzeni już zabudowanej (poprzez podnoszenie jej standardów technicznych i estetycznych, oraz ewentualną zmianę dotychczasowej funkcji)
  • projektowanie miejskich zintegrowanych systemów komunikacji z uwzględnieniem tras rowerowych i pieszych
  • wykorzystanie zdarzeń artystycznych do podnoszenia atrakcyjności terenów zielonych, które obecnie wymagają rewitalizacji .

Kierując się tymi przesłankami, projektanci zdiagnozowali szereg problemów, którymi zajęli się w swoich opracowaniach. Dotyczą one m.in. pojawienia się nowych terenów rozwojowych wokół węzłów komunikacyjnych na obwodnicy miejskiej, czy przypisaniu nowych funkcji obszarom poprzemysłowym, które już są lub być może pojawią się w Lublinie i zaplanowaniu ich według zasad nowoczesnej urbanistyki, kładącej duży naciska na zapewnienie mieszkańcom maksymalnego komfortu.

 

rownanie

Zabudowania i przestrzenie pomiędzy. Przykładowe wyniki opracowań urbanistycznych terenów przemysłowych i wojskowych między ul. Diamentową, Kruczkowskiego i Krochmalną (SOUTH). Widać dbałość o „ludzką skalę” zabudowań, czytelność układu i dużą ilość przestrzeni otwartych.

Zabudowania i przestrzenie otwarte. Przestrzeń jako złożenie dwóch równie istotnych elementów: budynków i miejsc niezabudowanych (ulice, place, pasy zieleni).

 

szkic
Od inkubatora do mieszkań. Plan przekształceń tego obszaru zaproponowany przez uczestników Stadslab zakłada dwuetapowe zmiany: najpierw inkubator przedsiębiorczości, potem mieszkaniówka.

W każdym z opracowywanych fragmentów miasta uwzględnione zostały wszystkie powyższe zagadnienia: morfologia, zieleń, komunikacja i kultura.