#10 Rozmowy o mieście – Polina Golovátina-Mora: Medellin, od kryzysu do innowacji

11 grudnia 2017 odbyło się spotkanie, którego gościem była Polina Golovátina-Mora. Opowiedziała ona po polsku o inspirujących przemianach jakie zaszły w ostatnich latach w kolumbijskim mieście Medellin w zakresie społecznym i przestrzennym. Mogą one zainspirować Lublin.

Polina Golovátina-Mora – profesor na Wydziale Komunikacji Społecznej i Dziennikarstwa w Universidad Pontificia Bolivariana w Medellín, Kolumbia. Jej zainteresowania naukowe sytuują się na skrzyżowaniu krytyki literackiej, urban studies, studiów politologicznych i kulturoznawczych.

Medellin to drugie największe miasto w Kolumbii. Mieszka w nim 3 mln mieszkańców, a 5 mln w całej aglomeracji. Niedawno, w latach 80 i 90, uznawane było za najbardziej niebezpiecznie miasto na świecie. Dzisiaj mówi się o nim, że jest najbardziej innowacyjne na świecie i chwali się wielką przemianę społeczną i kulturową, która tu zaszła. Z roku na rok miasto odwiedza coraz więcej turystów, w tym także z Polski. To także lokalna stolica kultury i sztuki. Te radykalne zmiany nie byłyby możliwe gdyby nie solidarność jego mieszkańców, ich społeczna aktywność i samorządność. W tym sensie Medellin i Lublin są do siebie podobne i w klimacie tych analogii rozmawialiśmy podczas lubelskiego spotkania.

Spotkanie odbywało się z inspiracji Piotra Celińskiego pracującego na Wydziale Politologii UMCS, na którego zaproszenie Polina Golovátina-Mora przyjechała z mężem do Lublina. Nieobecny na spotkaniu Raúl Alberto Mora jest profesorem na Wydziale Wydziale Edukacji i Literaturonawstwa w Universidad Pontificia Bolivariana w Medellín. Zajmuje się badaniem kompetencji językowych i medialnych społeczności miejskich i medialnych, polityki i stosunków społecznych. Spotkanie odbyło się w godzinach 17:30 – 19:30 w sali 24 lubelskiego Ratusza.

Były to jak dotąd „Rozmowy” z najliczniejszą publiką. Na liście zapisało się 48 osób:

Relacja ze spotkania autorstwa Marka Rybołowicza z „Nowego Tygodnia”

https://www.nowytydzien.pl/przemiana-medellin/

Ze spotkania zapamiętałem dwie sprawy:

  • Łatwiej o postęp / innowacje w miastach czy miejscach będących w bardzo złej sytuacji, w jakiej było Medellin. Dlatego też można się od nich wiele nauczyć, pomimo znacznych różnic geograficznych i państwowych uniemożliwiających porównywanie np. Medellin z Lublinem. Z drugiej strony, miastom „sytym” łatwiej mówić o innowacjach, ale trudniej wytworzyć motywację do innowacji i więcej zabiegów ich kosztuje jakakolwiek zmiana statusu (biurokracja, inna gra interesów, finanse). Jest on dla nich „szklanym sufitem” rozwoju.
  • Niezwykle ciekawym wytworem zmian w Medellin jest tzn. cultura Metro, czyli „kultura metro”. Metro w Medellin to publiczny transport szynowy i linowy, którego wcześniej miasto nie miało i który zjednoczył także w wymiarze mentalnym jego mieszkańców. O kulturze metro czytamy stronie https://www.metrodemedellin.gov.co/cultura-metro (tłumacz Google):

Kultura METRO rozumiana jest jako wynik modelu zarządzania społecznego, edukacyjnego i kulturalnego, który METRO zbudował, skonsolidował i dostarczył miastu. Model ten może zostać przyjęty całkowicie lub częściowo przez inne miasta i instytucje, których celem jest budowa nowej kultury obywatelskiej, współistnienie w harmonii, dobre zachowanie, solidarność, poszanowanie podstawowych zasad korzystania z dóbr publicznych, szacunek do samego siebie i do innych, wśród innych aspektów.

To sformułowanie samo w sobie jest innowacyjne, przez zauważenie faktu, iż to właśnie kultura (rozumiana jako „model zarządzania społecznego, edukacyjnego i stricte kulturalnego) dostarczyła miasto komunikację publiczną. Widać, że jest w Medellin wiele aspektów, których nie rozumiemy. Ale mimo to otwierają się nam oczy na fakt, że my też mamy swoje „kultury”, które w przeszłości „zbudowały, skonsolidowały i dostarczył miastu” różne rzeczy. I stało się to dzięki „miękkiej” kulturze społeczności, jej mas i elit, a nie czynnikom oficjalnym, finansom czy technice. Czy u nas moglibyśmy znaleźć podobną „kulturę…” czegoś,którą warto by kultywować?

 

 

Inspirujące cytaty o Medellin z internetu:

 

Pierwszym działaniem zmieniającym wizerunek miasta był zorganizowany w 1991 Międzynarodowy Festiwal Poezji. Działa on do dzisiaj, przyciągając coraz więcej autorów i czytających. W 2006 festiwal doceniono Nagrodą Right Livelihood (nazywaną Alternatywną Nagrodą Nobla) „za pokazywanie, jak za pomocą poezji można walczyć ze strachem i przemocą”.

http://urbnews.pl/medellin-innowacje-i-spoleczna-urbanistyka-po-kolumbijsku/

 

W większości dzielnic, zwłaszcza tych zagrożonych wykluczeniem, wybudowano biblioteki z przestrzenią do nauki i odpoczynku, dostępem do internatu i komputerów i darmowymi szkoleniami. Nowe przejścia (jak już są budowane) dostosowane są dla osób z niepełnosprawnościami. A wskaźnik morderstw, chociaż ciągle bardzo wysoki, spadł kilkakrotnie. A większość tych osiągnięć powstała dzięki zaangażowaniu mieszkanek i mieszkańców, którzy domagali się bardziej efektywnej władzy i włączenia ich w proces decyzyjny. Poprzez przyzwolenie na różne procesy partycypacyjne zdołano poprawić sytuację w mieście wykorzystując wiedzę lokalnej społeczności na temat własnych potrzeb i możliwych rozwiązań. Obecnie, poprzez budżet partycypacyjny, mieszkańcy i mieszkanki decydują o przeznaczeniu 5% budżetu miasta.

http://krytyka.org/medellin-miastem-innowacji-czyli-jak-oceniac-rozwoj/

 

„W projekcie genialne jest to, że integruje ubogich z resztą społeczności – ułatwia im dostęp do pracy i wielu innych aktywność. Nikt wcześniej nie dokonał czegoś takiego”, mówi Julio Dávila, planista z University College London.

Medellin: od centrum przestępczości do miasta społecznych innowacji

 

Całkiem niedawno Medellin zostało uznane za stolice innowacji. Do tego jak już wspomniałem jest uznawane również za najlepsze miasto dla cyfrowych nomadów w Ameryce Południowej.

Medellin. O mieście-inspiracji.

 

Marcin Skrzypek