Edukacyjna zabawa polegającej na wspólnym układaniu makiety przestrzeni publicznej bez porozumiewania się słowami, a jedynie za pomocą wiedzy o kulturze przestrzeni. Grę w Przestrzeń poprzedza prezentacja o krajobrazie a kończy wspólne podsumowanie rezultatów.

 

Krajobrazowe Szachy, zwane ogólniej „grą w przestrzeń”, zostały wymyślone i opracowana przeze mnie w 2006 roku jako edukacyjna pomoc na warsztaty „czytania krajobrazu” dla nauczycieli organizowane przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w ramach szkolenia Czytanie dziedzictwa kultury – Środki Świata.Równolegle z nią powstała Gra Wartości. Celem Gry w Przestrzeń było zapewnienie uczestnikom warsztatów jakiegoś praktycznego działania, utrwalającego wiedzę, czym jest przestrzeń i jak rozumieć kulturę przestrzeni. Więcej o koncepcji Gry w artykule Gra w przestrzeń (aut. Marcin Skrzypek, „Kultura Enter”, 2010/08 nr 25).

Gra polega na naprzemiennym układaniu przez dwóch graczy klocków-figur na planszy symbolizującej plac budowy. Zadaniem graczy jest zbudowanie w ten sposób makiety otoczenia domu kultury, jako przykładowej przestrzeni publicznej, w której można ulokować różne elementy krajobrazu. Gracze dowiadują się o nich wcześniej z prezentacji. Ta wspólna wiedza jest dla nich jedynym językiem komunikacji podczas Gry. Nie wolno im porozumiewać się w żaden inny sposób. Do rozmowy grupa wraca w podsumowaniu rezultatów warsztatu.

Układając klocki uczestnicy uczą się poprzez działanie, że przestrzeń nie jest pustym miejscem lecz siecią relacji. Dopasowując każdy klocek do powstającej makiety, można odkryć, że kultura przestrzeni polega na podobnym dopasowywaniu kolejnych zmian otoczenia do zastanej sytuacji według konkretnych zasad ładu przestrzennego służącemu dla wspólnego dobra. Kultura przestrzeni sprowadza się więc do tradycji kultywowania tych wartości. Autorzy następujących po sobie zmian w przestrzeni mogą się nie znać, czasem dzielą ich wieki, ale jeśli łączy ich kultura przestrzeni, kolejny autor stara się przynajmniej nie zepsuć roboty poprzedniego.

Gra w Przestrzeń celowo nawiązuje do gier planszowych typu szachy, w których chodzi o pokonanie przeciwnika, aby na bazie tego skojarzenia podkreślić, że istnieje także inny, niekonfrontacyjny model relacji z drugim człowiekiem i jego dorobkiem. Grę w Przestrzeń można też potraktować jako „rozmowę”, dialog o przestrzeni językiem krajobrazu, w której rolę wypowiedzi-komunikatu spełnia każdy ruch, czyli ustawienie klocka na planszy.

 

 

Inspiracją do stworzenia Gry w Przestrzeń była Gra w Abstrakcję Romana Pukara, projektanta graficznego i artysty (http://pukar.art.pl), z którą miałem przelotną styczność jeszcze w liceum. Można się z nią zapoznać na kanale, skąd pochodzą zamieszczone tu dwa filmy.

Pierwsza wersja gry była dość siermiężnie wykonana z pianki modelarskiej. Drugą wersję stworzyli podczas warsztatów studenci i studentki Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej pod kierunkiem Huberta Trammera 26-27 kwietnia 2010. Wycięli oni i pokolorowali oni nowe figury, zrobili zgrabne składane plansze i wydrukowali kolorowe napisy na ramkach. Cały ten proces można prześledzić na filmie.

 

Niestety, z jednego z warsztatów Gra wróciła zdekompletowana i teraz czeka na odtworzenie lub rozwinięcie i udoskonalenie. Zapraszam do współpracy!

 

Marcin Skrzypek

 

Aktualności