Promocja „Rozmów o kulturze przestrzeni”

27 września 2005 (czwartek)

Promocja „Scriptores” nr 29 pt. Rozmowy o kulturze przestrzeni w Trybunale Koronnym, na której Romuald Dylewski ogłosił ideę powołania Forum Kultury Przestrzeni. Spotkanie miało stanowić rodzaj „przedłużenia” jego treści poprzez zaproszenie rozmówców do wypowiedzi publicznych na żywo.

Marcin Skrzypek

Zaproszenie – główna treść

Piękny Lublin
3 sprawy, wobec których nie jesteśmy bezsilni

W trakcie dyskusji razem z Akademią Obywatelską  podejmiemy próbę stworzenia Lubelskiej Karty Dobrej Przestrzeni

Spotkanie to będzie miało charakter debaty publicznej, co czyni go wyjątkowym w skali lubelskiej demokracji.

W panelu dyskusyjnym zasiądą specjaliści, którzy w „Scriptores” przystępnie i wyczerpująco opowiadali o przestrzeni miasta w różnych kontekstach: architektury, tradycji, planowania, rewitalizacji, krajobrazu kulturowego, ekonomii, prawa, edukacji, urbanistyki, rzeźby publicznej, dialogu społecznego i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.

Zazwyczaj siedzą w swoich biurach i urzędach rozmawiając z innymi specjalistami. W Trybunale opowiedzą publicznie przystępnym językiem o problemach, które dotyczą nas wszystkich, ale z których najczęściej nie zdajemy sobie sprawy.

Również dla nich będzie to wyjątkowe spotkanie, bo w naszym mieście środowiska zajmujące się architektura i urbanistyką (naukowcy, architekci, urzędnicy, decydenci) działają w izolacji od siebie. Wielu z nich ma świadomość, że jest to sytuacja nienormalna w demokratycznym, samorządnym społeczeństwie.

Wymieniona w pierwszym akapicie Akademia Obywatelska była osobną pracownią Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, której pracownicy działali jednocześnie w założonym w 2004 roku stowarzyszenie Homo Faber.

Paneliści – rozmówcy numeru

Ewa Kipta – architekt, urbanista, pracownik Wydziału Strategii Rozwoju Urzędu Miasta Lublin, koordynator programu inicjatyw lokalnych dla dzielnic zaniedbanych; koordynator zespołu opracowującego program rewitalizacji dla miasta Lublina.
Romuald Dylewski – urbanista, główny projektant pierwszego po wojnie planu miasta Lublina, autor prac naukowych i popularyzatorskich z dziedziny planowania miast i regionów; kierownik Lubelskiego Zakładu Instytutu Gospodarki Przestrzennej w Warszawie; konsultant naukowy Wojewódzkiej Komisji Urbanistyczno- Architektonicznej; członek Państwowej Rady Gospodarki Przestrzennej w Rządowym Centrum Studiów Strategicznych.
Jacek Korbus – rzeźbiarz zajmujący się badaniami rzeźby w zakresie współczesnej sztuki publicznej i kształtowania współczesnego oblicza miast. Prowadzi prace w zakresie dużych plenerowych realizacji rzeźbiarskich; współtworzy pierwszy polski portal internetowy na temat rzeźby publicznej.
Bolesław Stelmach – architekt; założyciel biura architektonicznego Stelmach i Partnerzy; autor wielu projektów, min. budynku Fundacji Jana Pawła II w Lublinie przy Lubomelskiej, siedziby Telekomunikacji polskiej S.A. przy ulicy Chodźki, centrum hydroterapii „Atrium” w Nałęczowie, a także projektów, które aktualnie znajdują się w fazie realizacji (min. rozbudowy budynku Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego i przebudowy Centrum Chopinowskiego w Warszawie).

Założenia organizacyjno-programowe

Spotkanie zostało precyzyjnie zaplanowane w formie „procesora” kolektywnej wiedzy:

• Jako dane wejściowe do dyskusji posłużyła opracowana wcześniej na podstawie konsultacji z rozmówcami numeru lista zagadnień związanych z gospodarką przestrzenną Lublina pt. Rachunek sumienia mający cechy prawdziwego rachunku sumienia dotyczącego „grzechów przeciwko przestrzeni publicznej”. Był on dołączany do zaproszeń, rozsyłany do mediów. Na jego podstawie zgodnie z tytułem spotkania, rozmówcy mieli określić trzy sprawy, wobec których „nie jesteśmy bezsilni”. Chodziło o to, aby skłonić rozmówców do pozytywnego myślenia oraz skupić ich uwagę na konkretnych sprawach i konstruktywnych wnioskach.
• Danymi wyjściowymi była lubelska Karta Dobrej Przestrzeni, powstająca dwuetapowo. Podczas spotkania odpowiednio przygotowane osoby wynotowywały z wypowiedzi gości ważniejsze myśli, a dzięki projektorowi z kamerą wszyscy mogli śledzić tę czynność na dużym ekranie. Po spotkaniu wnioski te zostały spisane, zredagowane i skonsultowane z rozmówcami i opublikowane.

Przebieg i wniosek o utworzeniu FKP

Sala była pełna. Oczywiście trwająca ok. 2,5 h dyskusja poszła własnym torem, ale udało się na jej podstawie sporządzić notatki do Karty Dobrej Przestrzeni. W ten sposób powstały dwa ciekawe opracowania służące jako konkretne „produkty” spotkania i teksty programowe dla ewentualnych przyszłych działań, a dziś stanowiące ciekawy dokument pracy intelektualnej i troski o przestrzeń „małej ojczyzny”.

Podczas spotkania Romuald Dylewski zaproponował – uzgodnione wcześniej – utworzenie forum dyskusji o przestrzeni (część 2 zapisu spotkania):

3. Przyjąć zasadę dyskusji środowiskowej nad ważniejszymi projektami rozbudowy, czy przebudowy miast. […] Uważam, że ta inicjatywa, tutaj właśnie, w tym neutralnym ośrodku jakim jest Brama Grodzka jest wyśmienitą okazją żeby podjąć tę ideę, by powołać trwałe forum dyskusyjne na temat Lublina, na którym byłyby przedstawiane te projekty, głównie z punktu widzenia kultury przestrzeni. Trzeba takiego gremium, trzeba takiej dyskusji. […] jestem człowiekiem upoważnionym do tego, żeby zgłosić akces do tego forum w imieniu Towarzystwa Urbanistów, a nawet Stowarzyszenia Architektów i że mnie proszono, by jakoś tę myśl wprowadzić w życie. Inicjatywa Ośrodka Bramy Grodzkiej pasuje do tego, żeby właśnie tutaj zaproponować utworzenie tego forum.

W roboczej wersji Karty Dobrej Przestrzeni przygotowanej jeszcze przed spotkaniem stworzono przestrzenną interpretację hasła Pamięć – Miejsce – Obecność będącego wówczas głównym założeniem ideowym Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”:

PAMIĘĆ => TOŻSAMOŚĆ (DZIEDZICTWO)
MIEJSCE => PRZESTRZEŃ
OBECNOŚĆ => ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Spotkanie to było więc łącznikiem pomiędzy programem Ośrodka, którego motto brzmi „Pamięć-Miejsce-Obecność” (również podtytuł „Scriptores”), a powstaniem Forum Kultury Przestrzeni koncentrującym się na „miejscu” i „obecności” – aktywizacji społeczności wokół przestrzeni jej życia.

Zapis spotkania:

Część 1: M. Skrzypek / E. Kipta / J. Korbus / B. Stelmach / R. Dylewski

Część 2: B. Stelmach / J. Korbus / R. Dylewski / Z. Korzeb

Część 3: Z. Korzeb / K. Michałkiewicz / E. Kipta / R. Racki / K. Sobczak / B. Stelmach

Część 4: S. Symotiuk / K. Michałkiewicz / Z. Korzeb / M. Skrzypek

Część 5: R. Dylewski / E. Maj / E. Pytlarz / R. Racki

Część 6: E. Kipta / R. Racki / J. Korbus / B. Stelmach / E. Pytlarz / K. Nieścioruk / M. Skrzypek

Zdjęcia

• Sala w Trybunale Koronnym, publiczność i paneliści.

• Uczestnicy panelu i prowadzący. Od lewej: Bolesław Stelmach, Ewa Kipta, Jacek Korbus, Romuald Dylewski, Joanna Zętar, Marcin Skrzypek.
• Jacek Korbus, Romuald Dylewski.
• Bolesław Stelmach, Ewa Kipta.

• Prace nad Kartą Dobrej Przestrzeni – notatki na żywo wyświetlane na ekranie. Przy projektorze Marta Ślaska. Na pierwszym planie Olga Grzesiuk.
• Prace nad Kartą Dobrej Przestrzeni

• Romuald Dylewski
• Piotr Skrzypczak (Akademia Obywatelska), Krzysztof Michałkiewicz (wiceprezydent Lublina)
• Zbigniew Korzeb